راهنمای جامع کاشت بذر کدو زرد (Yellow Squash / Summer Squash)

کدو زرد، که اغلب به عنوان کدو تابستانی نیز شناخته می‌شود، یکی از سبزیجات محبوب و پربار فصل گرم است. این کدوها در اشکال مختلفی مانند صاف و کشیده (مانند کدو زرد گردن‌کج یا Straightneck) یا چاق و گرد (مانند کدو زرد Crookneck) و به رنگ زرد روشن تا طلایی وجود دارند. کدو زرد طعمی ملایم و کمی شیرین دارد و بافتی نرم و لطیف پس از پخت پیدا می‌کند. این کدو سرشار از ویتامین‌های A، C، منیزیم و فیبر است و به صورت تازه در سالادها، بخارپز، سرخ شده، گریل شده، در سوپ‌ها یا خورش‌ها استفاده می‌شود. کاشت کدو زرد از بذر، روشی بسیار آسان و پرمحصول برای داشتن این سبزیجات خوش‌رنگ در باغچه یا گلدان‌های بزرگ شماست.

آشنایی با بذر کدو زرد

• اسم بذر: کدو زرد (Yellow Squash / Summer Squash)
• نام علمی: Cucurbita pepo (شامل واریته‌های مختلفی مانند Straightneck و Crookneck)
• یک معرفی کوتاه و کاربردی: کدو زرد گیاهی یک‌ساله و رونده یا بوته‌ای از خانواده کدوییان است که میوه‌هایی به رنگ زرد روشن تا طلایی تولید می‌کند. این کدوها معمولاً در مرحله نارس برداشت می‌شوند و طعمی ملایم و بافتی نرم دارند. کدو زرد به گرما و آفتاب کامل نیاز دارد و بسیار پربار است.
• آیا یک‌ساله است یا چندساله؟: یکساله
• کاربردش چیه؟: خوراکی (میوه برای مصرف تازه، پخت و پز، سرخ کردن، گریل کردن، سوپ، خورش).

روش کاشت

• چه خاکی لازم داره؟
  • بهترین نوع خاک: کدو زرد به خاکی حاصلخیز، با زهکشی عالی، غنی از مواد آلی و کمی اسیدی تا خنثی (pH بین ۶.۰ تا ۷.۵) نیاز دارد. خاک‌های لومی شنی برای آن ایده‌آل هستند.
  • آیا به کود اولیه نیاز داره؟ بله، اضافه کردن مقادیر زیادی کمپوست یا کود حیوانی کاملاً پوسیده به خاک قبل از کاشت، به تامین مواد مغذی مورد نیاز این گیاه کمک می‌کند.
  • چقدر باید بذر رو زیر خاک کرد؟ بذرها را در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری خاک بکارید.
• کی بکاریمش؟
  • بهترین زمان کاشت:
    • مستقیم در باغچه: کدو زرد به سرما حساس است و باید پس از رفع کامل خطر یخبندان و زمانی که دمای خاک به طور مداوم به حداقل ۱۸ درجه سانتی‌گراد رسید، کاشته شود. در هارلم، هلند، این زمان معمولاً از اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد (اواخر می تا اواسط ژوئن) است.
    • نشا در محیط داخلی (اختیاری): اگر می‌خواهید محصول زودتری داشته باشید، می‌توانید بذرها را ۲ تا ۳ هفته قبل از آخرین یخبندان در داخل خانه (در گلدان‌های توربی یا گلدان‌های زیست‌تخریب‌پذیر که ریشه‌ها را مختل نمی‌کنند) بکارید.
  • چه دمایی برای جوانه‌زدنش خوبه؟ بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد. دمای ایده‌آل برای جوانه‌زنی حدود ۲۶ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد است.
• چطوری بکاریمش؟
  • مستقیم توی باغچه یا اول توی گلدون کوچیک (نشا)؟ کاشت مستقیم در باغچه به دلیل حساسیت کدو به جابجایی ریشه، ترجیح داده می‌شود.
    • کاشت مستقیم: بذرها را به صورت مستقیم در خاک آماده شده بکارید. می‌توانید آن‌ها را به صورت تپه‌ای (تپه کدو) بکارید: در هر تپه با فاصله ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر، ۳ تا ۴ بذر بکارید و پس از جوانه‌زدن، ۲ تا ۳ گیاه قوی‌تر را نگه دارید.
    • نشا کردن (اگر انتخاب کردید): بذرها را در گلدان‌های کوچک و زیست‌تخریب‌پذیر بکارید تا هنگام انتقال، ریشه‌ها کمتر آسیب ببینند. پس از رفع خطر یخبندان و هاردنینگ (عادت دادن تدریجی نشا به محیط بیرون)، آن‌ها را به زمین اصلی منتقل کنید.
  • آیا برای جوانه‌زدنش نور میخواد یا تاریکی؟ بذرهای کدو برای جوانه‌زنی به نور خاصی نیاز ندارند، پس پس از کاشت، روی بذرها را با خاک بپوشانید.
• مراقبت‌های اولیش چیه؟
  • چقدر و چطوری آبش بدیم بعد از کاشت؟ بعد از کاشت، خاک را کاملاً آبیاری کنید و تا زمان جوانه‌زدن، خاک را همیشه مرطوب نگه دارید، اما نه خیس و غرقاب.
  • چند روز طول میکشه تا جوانه بزنه؟ حدود ۷ تا ۱۰ روز، اما در دماهای پایین‌تر ممکن است کمی بیشتر طول بکشد.

مراقبت‌های بعد از جوانه زدن و استقرار

• چقدر آب میخواد؟ زیاد. کدو زرد به آبیاری عمیق و منظم نیاز دارد، به خصوص در طول دوره‌های گلدهی و میوه‌دهی. خاک باید همواره مرطوب باشد، اما هرگز غرقاب نشود. آبیاری را در پای بوته انجام دهید تا از خیس شدن برگ‌ها و شیوع بیماری‌های قارچی جلوگیری شود. مالچ‌پاشی اطراف گیاهان به حفظ رطوبت خاک و کنترل علف‌های هرز کمک می‌کند.
• چقدر نور میخواد؟ آفتاب کامل. کدو زرد برای بهترین رشد و تولید میوه، نیاز به آفتاب کامل و مستقیم (حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید در روز) دارد.
• چه دمایی براش مناسبه؟ کدو زرد گیاه فصل گرم است و بهترین رشد را در دمای بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد دارد. دماهای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد و بالای ۳۵ درجه سانتی‌گراد می‌تواند به گلدهی و میوه‌دهی آسیب برساند.
• کود لازم داره؟ بله. پس از شروع میوه‌دهی، می‌توانید هر ۲ تا ۳ هفته یک بار از یک کود مایع متعادل یا کودی با پتاسیم و فسفر بالاتر (برای تشویق میوه‌دهی) استفاده کنید. از کودهای با نیتروژن بالا در مراحل میوه‌دهی زیاد استفاده نکنید.
• هرس کردن میخواد؟ معمولاً خیر. اکثر واریته‌های کدو زرد تابستانی به صورت بوته‌ای رشد می‌کنند و نیاز به هرس خاصی ندارند. با این حال، می‌توانید برگ‌های قدیمی، بیمار یا آسیب‌دیده را برای بهبود تهویه و سلامت گیاه حذف کنید. برخی از واریته‌های رونده ممکن است از داربست یا قیم برای صرفه‌جویی در فضا بهره‌مند شوند.
• آفات و بیماری‌های رایجش چیه؟ کدو زرد ممکن است دچار آفاتی مانند شته، سوسک خیار، ساس کدو و کرم ساقه کدو شود. بیماری‌های رایج شامل سفیدک پودری، سفیدک دروغی و ویروس موزاییک هستند. بازرسی منظم، تهویه مناسب، تناوب زراعی و رعایت بهداشت باغچه به پیشگیری از این مشکلات کمک می‌کند.

برداشت

• کی آماده برداشت میشه؟ کدو زرد بسیار سریع رشد می‌کند و معمولاً از حدود ۴۵ تا ۶۰ روز پس از کاشت بذر، شروع به میوه‌دهی می‌کند. این کدوها در طول فصل رشد به طور مداوم میوه می‌دهند.
• نشانه‌های آماده شدن برای برداشت:
  • اندازه: کدو زرد باید زمانی که هنوز جوان و لطیف است، برداشت شود. اندازه ایده‌آل معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر طول دارد (بسته به واریته). کدوهای بزرگ‌تر ممکن است سفت و دانه‌دار شوند.
  • بافت: پوست باید نرم و براق باشد و به راحتی با ناخن سوراخ شود.
• چطوری برداشتش کنیم؟
  • با استفاده از یک چاقوی تیز یا قیچی باغبانی، کدو را همراه با حدود ۲.۵ سانتی‌متر از ساقه بالای آن، از گیاه قطع کنید. جدا کردن میوه با دست می‌تواند به ساقه گیاه آسیب برساند.
  • برداشت منظم و مکرر (هر ۱ تا ۲ روز یک بار) برای تشویق گیاه به تولید بیشتر میوه بسیار مهم است. اگر کدوها روی بوته بمانند و بزرگ شوند، تولید میوه‌های جدید کاهش می‌یابد.
• بعد از برداشت چطوری نگهش داریم؟
  • کدو زرد تازه را می‌توان در یخچال (در قسمت سبزیجات) به مدت ۱ هفته نگهداری کرد.
  • برای نگهداری طولانی‌مدت، می‌توانید کدوها را خرد کرده و بخارپز یا بلانچ کنید و سپس فریز نمایید.