راهنمای جامع کاشت بذر گل حنا (امپیشن / Impatiens)

گل حنا، که به امپیشن هم معروفه، یکی از محبوب‌ترین گل‌های سایه‌دوست برای افزودن رنگ و شادابی به فضاهای کم‌نور باغچه، گلدان و سبدهای آویز شماست. این گل با گل‌های فراوان و رنگارنگش، به خصوص در تابستان، جلوه‌ای بی‌نظیر ایجاد می‌کنه و نگهداری نسبتاً آسانی داره.

آشنایی با بذر گل حنا (امپیشن)

• اسم بذر: گل حنا (امپیشن / Impatiens)
• نام علمی: Impatiens walleriana (رایج‌ترین گونه برای سایه) یا Impatiens hawkeri (امپیشن نیو گینه برای آفتاب بیشتر)
• یک معرفی کوتاه و کاربردی: گل حنا گیاهی پرگل و شاداب است که با گل‌های فراوان و رنگارنگش، به خصوص در سایه، فضایی دلنشین و پرطراوت ایجاد می‌کند. این گل برای گلدان‌ها، سبدهای آویز، حاشیه‌کاری و پر کردن فضاهای زیر درختان و درختچه‌ها بسیار مناسب است.
• آیا یکساله است یا چندساله؟: معمولاً به صورت یکساله کاشته می‌شود، اما در مناطق با زمستان‌های بسیار ملایم، می‌تواند به صورت چندساله نیز دوام بیاورد.
• کاربردش چیه؟: زینتی (گلدان، سبد آویز، باغچه، حاشیه‌کاری، پوشش زمین در مناطق سایه).

روش کاشت

• چه خاکی لازم داره؟:
  • بهترین نوع خاک: گل حنا خاکی حاصلخیز، با زهکشی خوب و کمی اسیدی تا خنثی (pH حدود ۶ تا ۶.۵) رو دوست داره. خاک‌های لومی که غنی از مواد آلی باشن، براش ایده‌آل هستن.
  • آیا به کود اولیه نیاز داره؟ بله، اضافه کردن کمپوست یا کود حیوانی پوسیده به خاک قبل از کاشت، به تقویت رشد و گلدهی کمک می‌کنه.
  • چقدر باید بذر رو زیر خاک کرد؟ بذرهای گل حنا خیلی ریز هستن. اون‌ها رو روی سطح خاک بپاشید و فقط یک لایه بسیار نازک از خاک یا ورمی‌کمپوست روی اون‌ها بریزید (در حد ۰.۱ تا ۰.۲ سانتی‌متر).
• کی بکاریمش؟:
  • بهترین زمان کاشت: اواخر زمستان تا اوایل بهار (حدود ۱۰ تا ۱۲ هفته قبل از آخرین یخبندان برای نشا کردن در محیط داخلی). گل حنا به سرما حساسه، پس حتماً بعد از رفع کامل خطر یخبندان، اقدام به انتقال نشا یا کاشت مستقیم کنید.
  • چه دمایی برای جوانه زدنش خوبه؟ بین ۲۱ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد.
• چطوری بکاریمش؟:
  • مستقیم توی باغچه یا اول توی گلدون کوچیک (نشا)؟ بهتره بذرها رو ابتدا در سینی نشا یا گلدان‌های کوچک (نشا) بکارید. این روش کنترل بهتری روی دما و رطوبت برای جوانه‌زنی گل حنا فراهم می‌کنه. پس از قوی شدن نشاها و زمانی که خطر یخبندان کاملاً برطرف شد، اون‌ها رو به محل اصلی منتقل کنید.
  • فاصله بین هر بذر یا گیاه چقدر باشه؟ بعد از جوانه‌زنی و بزرگ شدن نشاها، اون‌ها رو با فاصله مناسب (حدود ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر) در محل اصلی بکارید تا فضای کافی برای رشد و تهویه مناسب داشته باشن.
  • آیا برای جوانه زدنش نور میخواد یا تاریکی؟ بذرهای گل حنا برای جوانه‌زنی به تاریکی نیاز دارن، پس حتماً بعد از کاشت، روی بذرها رو با خاک بپوشونید.
• مراقبت‌های اولیش چیه؟:
  • چقدر و چطوری آبش بدیم بعد از کاشت؟ بعد از کاشت، خاک رو کاملاً آبیاری کنید. تا زمان جوانه زدن، خاک رو همیشه مرطوب نگه دارید، اما نه خیس و غرقاب.
  • چند روز طول میکشه تا جوانه بزنه؟ حدود ۱۰ تا ۲۰ روز.

مراقبت‌های بعد از جوانه زدن

• چقدر آب میخواد؟: زیاد. گل حنا به آبیاری منظم و فراوان نیاز داره، مخصوصاً در طول دوره‌های گرم و خشک و برای گیاهان گلدانی. خاک باید همیشه مرطوب باشه، اما هرگز غرقاب نشه. کمبود آب می‌تونه باعث پژمردگی و ریزش گل‌ها بشه.
• چقدر نور میخواد؟: سایه تا نیمه‌سایه. گل حنا در مناطق سایه (جایی که نور مستقیم خورشید دریافت نکنه یا فقط نور صبحگاهی ملایم داشته باشه) بهترین رشد و گلدهی رو داره. آفتاب مستقیم و شدید، به خصوص در بعدازظهر، می‌تونه باعث سوختگی برگ‌ها و کاهش گلدهی بشه.
• چه دمایی براش مناسبه؟: دمای گرم و مرطوب رو دوست داره. به یخبندان حساسه و با شروع سرماهای شدید از بین میره. دمای بهینه رشد بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است.
• کود لازم داره؟: بله، برای گلدهی مداوم و قوی، می‌تونید هر ۲ تا ۴ هفته یک بار از یک کود مایع متعادل یا کود با فسفر و پتاسیم بالا (مخصوص گلدهی) استفاده کنید.
• هرس کردن میخواد؟: بله. برای اینکه گیاه پرپشت‌تر بشه و گلدهی مداوم داشته باشه، می‌تونید نوک شاخه‌ها رو بچینید (Pinching). این کار باعث تحریک رشد شاخه‌های جانبی و تولید گل‌های بیشتر می‌شه. معمولاً نیازی به حذف گل‌های پژمرده (Deadheading) نیست، چون گل‌ها به طور طبیعی می‌ریزند.
• آفات و بیماری‌های رایجش چیه؟: گل حنا ممکن است دچار شته، کنه تار عنکبوتی، و بیماری‌های قارچی مانند سفیدک پودری یا پوسیدگی ریشه (در اثر آبیاری بیش از حد) بشه. تهویه خوب و آبیاری مناسب به پیشگیری از این مشکلات کمک می‌کنه.

برداشت

• کی آماده برداشت میشه؟ گل‌های حنا از اواخر بهار یا اوایل تابستان (حدود ۲ تا ۳ ماه پس از کاشت بذر) شروع به گلدهی می‌کنند و تا اولین یخبندان به گلدهی ادامه می‌دهند.
• چطوری برداشتش کنیم؟ گل‌های حنا معمولاً برای گل شاخه بریده استفاده نمی‌شوند، اما می‌توانید برای تزیینات کوچک یا افزودن به سالاد (گل‌های خوراکی برخی گونه‌ها) از آن‌ها استفاده کنید.
• بعد از برداشت چطوری نگهش داریم؟ معمولاً برای نگهداری طولانی‌مدت به عنوان گل بریده مناسب نیستند.